Khi bắt đầu bước chân vào lĩnh vực chụp ảnh, việc nắm rõ cũng như hiểu biết sâu về kỹ thuật chụp ảnh luôn là rất quan trọng, đây cũng là yếu tố hàng đầu được các nhiếp ảnh gia hướng đến. Có rất nhiều kỹ thuật trong nhiếp ảnh và độ sâu trường ảnh (DOF) là một thuật ngữ đã quá quen thuộc đối với những người chơi nhiếp ảnh, nhưng để kiểm soát được nó không đơn thuần chỉ là điều chỉnh khẩu độ ống kính. Bài viết này, sẽ giúp bạn tổng quát được tất cả các yếu tố ảnh hướng đến độ sâu trường ảnh từ đó giúp người bấm máy sẽ làm chủ và nâng cao chất lượng hình ảnh cũng như tay nghề của mình.
Thông thường mỗi bức ảnh sẽ có vùng lấy nét khác nhau. Với ảnh chụp có vùng lấy nét nhỏ gọi là độ sâu trưởng ảnh nông, ảnh chụp có vùng lấy nét lớn gọi là DOF sâu
Thường thì sau khi chụp ảnh chân dung, người bấm máy luôn có xu hướng muốn có DOF nông để có tập trung hơn vào chủ thể. Ngược lại khi chụp ảnh phong cảnh, DOF sâu luôn được sử dụng để tạo chiều sâu cho ảnh.
Điểm qua 5 yếu tố chính tác động trực tiếp đến độ sâu trường ảnh:
Danh mục bài viết
Khẩu độ ống kính, f-stop
Khẩu độ đề cập đến độ mở của ống kính, cho phép lượng ánh sáng đi qua cảm biến vào máy ảnh. Mỗi ông kính đều được định sẵn các dạng khẩu độ khác nhau để kiểm soát lượng ánh sáng đi qua ống kính và bạn chỉ có thể điều chỉnh độ mở của ống kính ở các mức định sẵn này, gọi là các f-stop. Sử dụng khẩu độ của ống kính là cách đơn giản nhất để kiểm soát độ sâu trường ảnh khi bạn thiết lập các thông số cho bức ảnh của bạn.
Yếu tố ảnh hưởng nhiều nhất đến độ sâu trường ảnh là khẩu độ. Khẩu độ càng lớn thì khoảng DOF sẽ càng ít và ngược lại. Ví dụ bạn chụp ở khẩu độ f/2.8 thì DOF sẽ ít hơn so với chụp ở khẩu độ f/22 nếu chụp cùng một chủ đề, cùng một khoảng cách chụp và cùng điều kiện ánh sáng. Thông thường để dễ hiểu chúng ta cần ghi nhớ mẹo đơn giản như sau:
Khẩu độ lớn = số F nhỏ = DOF mỏng
Khẩu độ nhỏ = số F lớn = DOF sâu
Tiêu cự ống kính
Tiêu cự ống kính cũng là một trong những yếu tố đặc biệt quan trọng, quyết định trực tiếp đến độ nông, sâu trường ảnh. Nếu bạn có ống kính zoom hoặc hai ống kính với độ dài tiêu cự khác nhau thì kết quả sau khi thực hiện sẽ là tiêu cự càng dài thì DOF sẽ càng nông. Và ngược lại, nếu tiêu cự càng rộng thì DOF càng sâu.
Ví dụ nếu bạn chụp một chủ thế với một ống kính 50mm ở f/2.8 và sau đó chụp cùng với một ống kính 200mm ở f/2.8 thì rõ ràng sẽ có sự khác biệt về độ sâu của trường khá ấn tượng. Với tiêu cự 200mm DOF sẽ rất nông. Một vài gợi ý cho bạn như FE 24 mm F2.8 G, FE 12-24 mm F2.8 GM,…
Nếu muốn xoá nhoà hậu cảnh bạn có thể chụp ở khẩu độ khoảng f/2.8, f/4 hay f/5.6, còn muốn nét toàn bộ bạn có thể chụp ở khẩu độ f/16 hay f/22. Bạn cũng cần thực hành chụp nhiều khẩu độ khác nhau cho cùng một chủ đề của mình để quan sát sự khác biệt trên hình ảnh đối với ống kính của mình.
Kích thước cảm biến
Để chụp xoá phông bằng một chiếc máy ảnh dụ lịch, gần như là không thể, bởi vì cảm biến của các loại máy ảnh du lịch quá nhỏ. Nhưng nếu chúng ta chụp bằng máy ảnh có bộ cảm biến lớn hơn, ví dụ máy ảnh full-frame hoặc crop-frame 1,5/1,6, bạn sẽ thấy rằng độ sâu trường ảnh sẽ nông hơn. Tóm lại, một cảm biến có kích thước lớn thì cho phép bạn xóa phông một cách dễ dàng hơn.
Yếu tố khoảng cách từ máy ảnh đến chủ thể
Bạn càng đứng gần với chủ đề của mình, thì ảnh chụp ra sẽ có độ sâu nông. Nếu bạn ở cách chủ thể tầm 2 mét, chụp ở khẩu f/2.8 với ống kính 50mm, thì DOF của bạn sẽ là 10cm. Với cùng một ống kính và khẩu độ nhưng ở khoảng cách 10 mét so với chủ thể, DOF lúc này sẽ là 100cm, hay bất cứ khoảng cách nào, nếu bạn không có ống kính khẩu độ lơn, một chiếc máy ảnh cảm biến lớn tối ưu cho việc xóa phông thì hãy đứng thật gần đối tượng được chụp.
Khoảng cách từ chủ thể đến hậu cảnh
Cuối cùng là khoảng cách giữa đối tượng được chụp đến nền. Chủ thể càng xa nền sẽ càng dễ xóa phông, hay trường ảnh sẽ càng nông. Ví dụ, nếu chụp thử 2 tấm với cùng một thông số, cùng góc chụp, tấm thứ nhất cho mẫu cách nền 5m, tấm thứ hai cách nền 3m thì tấm thứ 2 sẽ có phông nền sắc nét hơn tấm đầu.
Bên cạnh đó, nếu bạn muốn trải nghiệm trước những tính năng của những chiếc máy ảnh trước khi quyết định mua thì có thể tham khảo dịch vụ cho thuê máy ảnh, máy quay uy tín tại Hà Nội của HanoiGimbal.
